ՎՐԷԺ ԹՈՒՐԵԱՆի «Անիւին Դէպքը »

Վրէժ Թուրեան տաղանդաւոր բանաստեղծ է և կարող է բանաստեղծել որևէ նիւթի մասին: Ստորև կը ներկայացնեմ բանաստեղծութիւն մը , որ ան ձօնած է ինծի՝ վառ պահելով յիշատակը դէպքի մը, որ իր և իմ մանկութեան ամենէն անմեղ չարագործութիւններէն մին է ,չըսելու համար միակը: Այդ օր եօթնասուն երկու «Սինալքօ» ի շիշ կոտրեցինք մեր գիւղի սիրելի անձնաւորութիւններէն Պրն. Միսաք Քէշիշեանին, գլորելով մեր երկուքին հասակներէն շատ բարձր տրամագծով անիւ մը, որ գիւղին մէջ կը գործածուէր մազութի տակառները «քամիօն» ներէն վար իջեցնելու համար : Անիւը զոռով շտկեցինք փորձելով զայն պահել ուղղահայեաց վիճակի մէջ սակայն զառիթափի վրայ ըլլալով չկարողացանք զայն զսպել ու անիւը սուրաց դէպի Պրն. Միսաքի«կազոզ»ի արկղիկները : Պրն Քէշիշեան «փորձեց» անիւին թափը կասեցնել բարձրաձայն աղաղակելով «ՀՕՓ», անգամ մը ևս՝ «ՀՕՓ»: Անիւը անշուշտ չլսեց. եթէ Պրն. Միսաքը անզգուշ ըլլար և իր խանութին մէջ չպահուըտէր՝ անիւը կրնար զինք խողխողել և կամ զինք թռցնէր խանութէն հինգ մեթր անդիի ձորը: Անզգամ և անգութ անիւը հարուածեց իրար վրայ խանութին դռնէն քիչ անդինշարուած պարապ շիշերով լի սնտուկները, հնձելով անոնցմէ եօթանասուն երկու շիշ:

Վրէժն ու ես վայրկեան մ՜իսկ չտատամսեցանք մեր ընելիքին: Հարկ էր փախչիլ դէպքին վայրէն: Ըստ մեզի ,ոչ ոք չէր տեսած մեզ: Իսկ ե՞թէ ականատես կար... որոշեցինք չուրանալ և խոստովանիլ:
Եւ պատահեցաւ անխուսափելին: Մի քանի ժամ ետք Մասիս Յովսէփեանը երկու ձեռքերը գրպանը կոխած մեր թաղը եկաւ «աւետելու» թէՊրն Միսաքի դրացի դերձակ Պապայիկըտը (Սերոբ Այանեան) մեզ տեսած էր և յայտնած եղելութիւնը: Բարեբախտաբար ան ճիշդ էր վկայած թէ մենք դիտաւորեալ յանցագործութիւն չէր որ ըրած էինք , այլ աւեր գործած էինք՝ ակամայ: Մասիսը նաև յայտնեց թէ Պրն Միսաքը անմիջապէս մեզ կուզէր տեսնել և երդում ըրած էր որ եթէ մեզ բռնէր «ամենէն փոքր կտորը մեր ականջները» պիտի թողուր մեր մարմնէն...
Մենք Մասիսը ճամբու դրինք ըսելով թէ հինգ տաս վայրկեան ետք իր ետևէն մենք ալ կուգանք: Մասիսը «Մի ուշանաք» ով հրաժեշտ առաւ մեզմէ: Էհ, ո՞ր յիմարը այդ րոպէին ինքզինք Պրն Միսաքին կը յանձնէր...լսելէ ետք ամէնէն փոքր կտորի սպառնալիքը...
Ալ ճար չկար: Պէտք էր ծնողներուն լուր տալ և հարցը իրենց մակարդակով պէտք էր լուծուէր : Միասին գացինք մեր տունը: Ողորմած Հայրս ու Մայրս տունը «պատանա» կ՜ընէին: Հիւրասէր մարդիկ էին և իմ և Վրէժին ծնողները: «Եկէք տղաքս» ըսաւ Մայրս, ձեռքէն հանելով զոյգ նայլոն ձեռնոցները, « եղի և բևեկ խարկած եմ, գրպաննիդ լեցուցէք» սակայն նկատելով մեր այլայլած վիճակը ըսաւ հօրս.«Ժօզէֆ, այս երեխաները բանէ մը վախցած կ՜երևին» ապա մեզի դառնալով՝ «ինչ է պտահած ձագերս» հարցուց:
« Հայրիկ, Պրն Միսաքին «Սինալքո» ի շիշերը կոտրեցինք մազութին անիւով» ըսի աչքերս չկարենալով գետնէն վեր առնել: Հայրս մտահոգ՝«Տէր Ողորմեա» բացագանչեց: Մտքէս ըսի «Տէրը շիշերուն հոգիներուն ողորմեց բայց Պրն Միսաքը մեզի պիտի չողորմէ ...»: Հայրս համբերատար,մանկավարժ և արդար մարդ էր: Հարցաքննեց մեզ մօտ 1Օ վայրկեան և իմացաւ դէպքին յետին մանրամասնութիւնները, ապա եզրակացուց .«կ՜երթաք նախ ներողութիւն կը խնդրէք Միսաքէն և յետոյ...»: «Հայրիկ, ընդմիջեցի, Մասիսը ըսաւ թէ Պրն Միսաքը այնքան զայրացածէ որ եթէ իր ձեռքը անցնինք մեր ամենէն փոքր կտորը մեր ականջները պիտի ձգէ»: « Արժանի էք ատոր ըսաւ հայրս, հիմա անմիջապէս գացէք և ներողամտութիւնը հայցեցէք Միսաքին և ըսէք թէ Հայրիկս տեղեակ է և երեկոյեան պիտի հանդիպի ու հարցը լուծէ»:

Պրն Միսաքը, Աստուած ողորմի իր հոգուն, բարկաճայթ դիմաւորեց մեզ, սակայն ձեռք չբարձրացուց մեր վրայ ոչ ալ հայհոյեց մեզի: Վստահաբար անդրադարձաւ որ ձայնը թաղը լեցուցած էր և այդքան բարկանալը իր նկարագրին հետ խոտոր կը համեմատէր,ուստի ցած ձայնով և ժպիտով հարցուց.«ձեր ծնողները տեղեա՞կ են ձեր ըրածին մասին»:«Իմ ծնողքս՝ այո, բայց հայրիկս առիթ չտուաւ որ Վրէժին ծնողքը տեղեկացնենք, մեզ ձեր մօտ ուղարկեց որ ներողութիւն խնդրենք ձեզմէ, երեկոյեան ինք պիտի ձեր մօտ գայ հարցը լուծելու համար»:
Լաւ օղլում, գացէք հիմա, անգամ մըն ալ այդ անիւը չվերցընէք, Աստուած խնայեց որ դուք տակը չմնացիք, կը սպաննէր երկուքդ ալ»:

Վրէժ Թուրեան տասնըհինգ տողով անմահացուցած է անիւին դէպքը : Ճիշտ է եզրակացութիւնդ Վրէժ.

«Վաղեմի ցանցն յուշերու մեր մանկութիւնն է կորած...»

Նշան Պասմաճեան

«»«»«»«»«»««»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»»»«»«»«»




ԱՆԻՒԻՆ ԴԷՊՔԸ

Ընկերոջս՝ Նշանին

Զառիվերի աւարտին՝ ջաղացքարի պէս հսկայ,
Մեր չարութեան իբրև խայծ անիւ մը կար խարսխած.
Դեռ պատանի մենք հազիւ՝ես և ընկերս ահա
Անոր վրայ կը ցատկենք մեր խենթ գիւտովը հարբած:

Րոպէ մը ետք մեր դժնի միահամուռ ճիգին տակ
Ահա անիւը կանգնած կը սուրայ այնքան արագ,
Որուն ի տես սահմռկած խեղճ խանութպանը Միսաք
Լեղապատառ կը ճչայ՝աղէտին դէմ այս վայրագ:

Որոտումով մը սաստիկ տասնեակ սնտուկ կազոզի
Ջարդ ու փշուր՝ ապակեայ հսկայ կոյտ մը կը դառնան,
Մինչ կը չուենք մենք արագ մեր քայլերով եղնիկի:

...Հիմա երբ մերթ կը յիշենք անիւին դէպքն անմոռաց
Ես և ընկերս անգին՝դրուագներու հետ այնքան,
Խնդաշաղախ թախիծով կը ողողուինք զգլխած...

Վաղեմի ցանցն յուշերու մեր մանկութիւնն է կորած...

«Սրտի Բեկորներ» 1995
Էջ 81



«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»