- Սեդա՜, պա դու Լեւոն Շանթի Սեդայի թոռն ե՞ս, ինչ,- ծիծաղեցաւ պառաւը՝ թեթեւ մը կարմրելով, ապա հարցուց.
- Աղջի ջան, դու կարդացե՞լ ես էդ գործը։ Ես շատ եմ հաւանում Շանթին։ Շատ եմ սիրում արեւմտահայ գրողներին։ Բա դու ի՞նչ ես սովորելու Համալսարանում։
Ներքուստ զարմացած, բայց նաեւ ուրախացած՝ պատասխանեցի, որ ծանօթ եմ «Հին Աստուածներ»ուն, եւ իբրեւ Գրականութեան ուսանող եկած եմ մասնագիտանալու Համալսարանի հայկական բանասիրական բաժանմունքին մէջ։
Պատասխանս կ՜երեւի թէ լաւ տպաւորութիւն թողեց կնոջ վրայ, որ ճիգ թափեց մօտենալու ինծի, ապա ձախ ձեռքը սեղանին վրայ պտտցնելով՝ խիստ բայց գուրգուրոտ ձայնով ըսաւ.
- Սեդա ջան, բարով ես եկել իմ տանը։ Սկզբից ասեմ իմ պայմանները, որ յետոյ նեղութիւն չլինի։ Լսիր, ազիզ ջան, ես ոչ մի անգամ վարձով ուսանող չեմ պահել։ Փողի համար չէ, որ հաւանեցի մնաս մօտս, կարող ես մի կոպէկ էլ չտալ, կարեւորը գիշերները մենակ չքնեմ, տեսնում ես՝ չեմ կարող քայլել։ Լիան որ պատմեց ինձ քո դրութիւնը՝ սիրտս չտարաւ։ Եթէ խելօք ու կարգին լինես, կը մնաս մօտս էնքան ուզում ես։ Ապա ձեռքի շարժումներուն հետեւելով ծանօթացայ տան բաժանմունքներուն եւ հասկցայ թէ իմ «անկիւնս» ո՛ւր պիտի ըլլայ։
- Մենակ թէ չեմ ուզում որ իմ տան հեռախօսի համարը ոեւէ մէկին տաս։
Հեռախօսից պիտի օգտուես քիչ՝ խիստ անհրաժեշտութեան դէպքում։ Ես հիւանդ կին եմ, պիտի քնեմ, պիտի հանգստանամ, չեմ ուզում հանգիստս կորցնել քո հեռախօսների համար։ Մի բան էլ կայ. դու ամբողջ օրը տնից դուրս ինչ ուզում ես արա, իմ գործը չի. որտեղ ուզում ես գնա՛, բայց էստեղ ոչ ոքի հետ չես գայ, ոչ մէկին էլ չես հրաւիրի։ Մենակ դու պիտի գնաս-գաս, էդ էլ շատ զգոյշ, որ ես անհանգիստ չլինեմ։ Մէկ էլ ասեմ, որ գիշերը ժամը տասից աւել չես կարայ մնալ դրսում։ Վատ են ժամանակները, դու էլ օտար՝ մեր քաղաքին։ Ես ի՞նչ իմանամ, ասում են որ վատ բաներ են պատահում գիշերները... Դու աղջիկ երեխայ ես, մէկ էլ՝ սփիւռքահայ, չի կարելի գիշերները երկար մնալ դրսում, դա լաւ բան չի։ Եթէ ուզում ես մօտս ապրել, պէտք է յարմարուես էս պայմաններին...
Լռեց եւ սպասեց պատասխանիս։
Առանց երկար-բարակ մտածելու՝ ըսի.
- Մօրաք, ինչպէս կ՜ուզես այդպէս ալ կ՜ըլլայ, միայն գլուխս դնելու տեղ ունենամ...
*
* *
Կուլտուրական մօրաքին հետ յարաբերութիւնս շատ արագ մտերմութեան վերածուեցաւ, առանց սակայն պայմաններէն բան մը փոխուելու։ Ընդհակառա՛կն։ Ոչ միայն պայմանները մնացին ի զօրու, այլեւ նոր պարտաւորութիւններ դրուեցան ուսերուս։
Պառաւը թէեւ ուրախ էր գիշերները առանձին չմնալուն համար, բայց նոյն ատեն մտահոգ էր իր տան մաքրութեամբ ու մա՛նաւանդ ինծի յատկացուած անկիւնին վիճակով։ Անկողնին փակած ըլլալուն, չէր կրնար շրջագայիլ ներսերը, այլեւ ստուգել սենեակիս կարգն ու սարքը։ Ատոր համար ալ հարցումներ կ՜ուղղէր իր աղջկան, որ առաւօտ կանուխ կու գար իր մօր պէտքերը հոգալու։ Թէեւ աղջիկը կը վստահեցնէր որ ամէն բան կարգին էր, բայց մայրը կը շարունակէր տագնապիլ՝ անձնապէս վճիռ չկարենալ արձակելուն համար։
Բնակարանը փոքր ըլլալով հանդերձ հանգստաւէտ էր։ Թէեւ ոչ մէկ նոր առարկայ կար հոն, բայց ինչ որ կար՝ կոկիկ էր ու մաքուր։ Ամէն բան իր տեղը գտած էր կնոջ նախաձեռնութեամբ։ Վարագոյրները ազնիւ կտաւէ պատրաստուած, երկու մասի կը բաժնէին տան միակ ընդարձակ սենեակը։ Փոքր բաժինը իմս էր՝ փողոցին վրայ բացուած միայնակ պատուհանով։ Խոհանոցին եւ սենեակիս միջեւ գտնուող համեմատաբար լայն բաժինը տան հիւրանոցն էր, գորգերով ծածկուած, որուն մէկ անկիւնը դրուած կար ապակեայ սպասներով ծանրաբեռն պահարան մը։ Կնոջ ամբողջ ունեցածը այս փոքրիկ տունն էր եւ մէկ հատիկ աղջիկը, որ իր կարգին ոչ միայն ընտանիքի մայր էր, այլեւ՝ մեծ մայր։ Աղջիկը նկարչուհի էր, կ՜աշխատէր տունը։ Ամալիա ծոծային տան հիւրանոցին պատերէն կախուած նկարչական պաստառները կը պատկանէին դստեր, որուն ամէնէն յաջող գործերէն մէկը իր մօր դիմանկարն էր, ուրկէ մօրաքը անհոգ ժպիտով կը բարեւէր մարդկութիւնը...
Պառաւին հետաքրքրութիւնը կ՜աճէր մա՛նաւանդ գիշերները, երբ երեկոյեան միասին ընթրելէ եւ պահ մը Հայաստանի առօրեային մասին զրուցելէ ետք «բարի գիշեր» կ՜ըսէի եւ սենեակս կ՜անցնէի։ Գիտէր, որ շուտ քնացողը չեմ ու անպայման բանով մը զբաղած՝ իր աչքերէն հեռու, եւ ուրեմն՝ կը սկսէր արձակել հրահանգներ, պարզապէս հասկնալու համար՝ թէ ինչով եմ զբաղած.
- Սեդա ջան, շոգ ա, արի բաց արա ֆըրթուշքան (ռուսերէն՝ փոքրիկ պատուհան)։
Քիչ ետք՝
- Սեդա ջան, մրսում եմ, արի՛ փակիր ֆըրթուշքան։
- Սեդա ջան, հանգցրու լոյսը, աչքս ա ցաւում...
- Սեդա ջան, արի միացուր թելեվիզըրը (ռուսերէն՝ պատկերասփիւռ), մի քիչ նայեմ է՛լի, քունս չի տանում...
Եւ այսպէս գրեթէ ամէն գիշեր պառաւը դուրս կը քաշէր զիս տաքուկ անկողինէս եւ գործադրել կու տար իր հրահանգները, վերջաւորութեան ալ կրկնելով նոյն հարցումը.
- Հլա դեռ չես քնե՞լ... պա ի՞նչ էիր անում ներսում... լուսամուտը լաւ փակե՞լ ես, զանավէսկէքը (ռուսերէն՝ վարագոյրները) գցե՞լ ես...
Շար. 2
«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»
0 comments:
Հայտնեք Ձեր կարծիքը՝