Նահապետ Քուչակ #5
Արդիականացրեց՝ Վահան Գեւորգյան
Մայրն անիծեց իր որդուն.
«Իմ որդի , դու ղարիբ լինես,
Օտար երկիր երբ գնաս
Օտարի ցավը կիմանաս,
Քարը քեզ բարձ կլինի_,
Ավազի վրա երբ քնես,
Առավոտ լույս չեղած ելնես
Էլ ելք ու ճար չունենաս»:
Պանդուխտ եմ ու խիստ լացի,
Այս օտար երկիրը որ եկա,
Ոչ հայր, ոչ եղբայր ունեմ,
Ոչ էլ սրտիս սիրելի,
Ինձ իմ յարն էր պետք՝
Որ սրտիս սերն ասեի
Հոգուս հոգին էլ տայի,
Արեւիցս բաժին հանեի:
Իմ յարը գիր է արել ու մեզ
Ուղղարկել, մեզնից է հարցրել
-Վշտերին մեր այս սիրո,
Այ հոգիս ոնց ես դիմացել:
Իմ յար, արեւդ ասեմ,
Միս չունեմ, ոսկորս է մաշել
Կաթիլ մի արյունիկ ունեմ
Քո սիրուց է այն ցամաքել:
Եկան ու լուր բերեցին
Թե. -«Քո յարն է վերկացել ու կըգա»:
Եկեք ընդհառաջ գնանք,
Որ նրան գիտեմ սիրտ չի մնա
Համբյույրենք երեսը կարմիր,
Որ աշխարհս չի նրա գին
Առնենք ոտքից փոշին
Որ աչերս քաշենք դեղ:
Գնանք աղաչենք Աստծուն,
Որ հանե կողքից մի քամի,
Այս մթանը մի քիչ լույս տա
Մեզ տանի մի երկիր բարի:
Մարդս եթե խոր խորհի,
Հոգսն աշխարհիս կմաշի,
Շաքարը նրան թվա լեղի,
Լե՜ղին էլ պարզ ըմպելի,
Պաղ ջուրը նրան կրակ թվա,
Եւ ինչպես մոմը վախից հալվի.
Կյանքը նրան դժվար թվա,
Դժվարն էլ միշտ անվերջ լինի:
Հավատն է բերդ անառիկ,
Ո՜վ կառնի նրա հայրենիք,
Թեպետունի թշնամիք
Որ բերում են մրճեր ու նիգ.
Բյուր մի հեծյալ կանգնի՝
Ի՜նքը կըլինի նետաձիգ,
Նա ձեռ կառնի,կըծաղրի,
Կըտոտի ոնց տիկնիկ:
Ձեր գալը բարի, եղբայրներ,
Որ եկել, այստեղ եք հասել,
Աշխարհում ամենքս տրտում,
Վշտով է մեր սիրտը լցվում:
"եր խոսքը բալասան եղավ,
"եր տեսքը պարգեւեց մեզ խինդ,
Այս պահին հազար երանի,
Որ մենք մեկտեղ ենք ժողովեր:
Տեսա իմ հոգուս հոգին,
Որ մեռավ թաղվեց հողում,
Դարձյալ իմ սիրո համար
Նա աղաչեց ու շատ ջանաց.
Սրով ու տանիքին, երեկ
Քարով նա քարկոծվեց,
Եւ հուր եւ գեհեն մտավ
Իմ հոգուս հոգուն տենչաց
Այս աշխարհիս վրա
Թող մանկանց գլուխն ապրի,
Եղբայր շատ չարն ու բարի
Թող մանկանց գլիցը անցնի:
Չարը , որ գա դու համբերի,
Մինչեւ բարին գա հասնի,
Ով սրտին վիշտ առնի,
Իր օրից շուտ կըմեռնի,
Վիշտը շատերին ցավ կտա,
Մարդն էլ ցավից կըմեռնի,
Սիրտն էլ գերի կարոտ ունի
Ամեն ինչից կըզրկվի:
Այն մանուկին ասեմ մանուկ,
Որ ընտրե «հայրեն»ն ու ասի
«Հայրեն»ը իր չափով ասի,
Որ ամոթով նրան չանի,
Մարդիկ կան այս շարքի,
Որ ասում են բան չգիտի,
Բերանումն էլ լեզվակ ունի,
Որի չափն էլ չի քաշի ջորի:
Աշխարհումս պտույտ եկա
Չգտա ճիշտ սիրելի,
Խելքս գլխիս ժողվեցի,
Բազուկս դարձրի սիրելի,
Ինչքան բազուկս բանի,
Շատ են եղբայ, շատ՝ սիրելի,
Բազկիս ուժը երբ կըհատնի,
Ոչ եղբայր կա, ո´չ սիրելի:
Աշխարհս այս ափս առա,
Ինչպես հայելի նայեցի,
Դարձա մի կողմ դրի
Չգտա սրտանց սիրելի,
Այս մեր օրվա մարդու
Աղն ու հացը չի ուտվի,
Այնքան զրահ կտան մարդու,
Որ սուտը միշտ կդառնա ճիշտ:
Սիրում ես սիրված լինել,
Որ բոլորը քեզ սիրեն,
Դու միշտ մնա հողի նման,
Որ քեզ դարձնեն ոտի կոխան,
Երկաթից էլ չկա ամուր,
Տես կրակից կհալվի,
Ինքդ եղիր նման ջրին
Ջրից կրակն էլ կըվախի:
Առյուծն առյուծի մսից
Հազար էլ տան չի ուտի,
Ինքն էլ առյուծ է մի
Առյուծի անունը կպահի:
Ծառն էլ իր բուսած տեղից
Հեռանալ չի կարող
Երբ կոթը կացինի ծառից լինի
Կացին արդեն ծառ կըկտրի:
Տղամարդ՝ ես նրան ասեմ,
Որ չի սիրի, կնոջը ուրիշի:
Նրան տղամարդ կասեմ,
Որ կսիրի չի՜ պարծենա
Կնոջ հավատն է հոռի,
Որ ոչ մի բան չըգիտի,
Սիրելուն «եղբայր» կըկանչի՝
Եղբոր հետ մտած անկողին,
Աստծուց էլ անգամ չի քաշվի:
Մարդ կա ՝ որ հազար արժե,
Հազար կա՝ որ մեկ չարժե,
Այն մարդը որ հազար արժե,
Անգետի մոտ կոպեկ չարժե:
Իմ հոգուս հոգի, իմ յար,
Երբ հեռացա քեզանից,
Հոգիս ելավ անդարձ,
Գնաց դուռը մահվան,
Առավոտից մինչ իրիկուն,
Արտասվում, քեզ եմ ուզում,
Գիշերն էլ մինչ լուսանար
Քո սիրուցդ չունեմ քուն
Եկան ու լուր տվեցին,
Թե յարդ ելել է ու կգա,
Ելեք ընդհառաջ գնանք,
Առնենք իր ոտքի հողից՝
Աչքերիս թող լինի հող,
Որտեղից գտնեմ այլ աչեր,
Որ ոտքի հողին արժենա:
Գիշեր ու ցերեկ կարտասվեմ,
Իմ յարը միշտ լուռ կըմնա
Անվերջ խեղճացած կարտասվեմ
Գնա ու իմ յարին ասա Թե՝.-
«կտուրին նստած կարտասվեմ,
կլացեմ, ողբալով կարտասվմեմ
Աչքերիս արյունը կըցոլա:»:
Ինչու ես վառվել խորովվել
Գնացել է գույնը երեսիհ
Ոչ յարդ է մեռել,
Ոչ էլ ղարիբ է դարձել,
Ասեմ իմացիր անգին:
Ինչու եմ վառվել խորովվել
Երեսիս գույնն է գնացել:
Խլել են հոգուս հոգին
Անհոգի եմ վաղուց մնացել:
Ջո՜ւր խնդալով կըգաս,
Գետի որ ակո՜ւնքից կըգաս,
Գիտեմ սիրո տեր ես դու ,
Քու յարիդ մոտ կըգնաս,
«Հասնես քո մուրազին
Հոգ չէ թե արթուն կըմնաս»:.
Կըգնամ, չեմ մնա այստեղ,
Ու՜ր էլ գնամ, այնտեղ էլ չեմ մնա,
Հռոմի կողմերով գնամ
Վտարվեմ, հեռանամ ետ չըգամ,
Թե գան ու տեղս էլ ասեն,
Հեռու եմ , էլի հեռանամ,
Թե ինձ քո տեղը ասեն
Շղթաս էլ պոկած կըգամ կըհասնեմ:
Ելանք սարը, իջանք ձորը,
Տերը եկավ հազար բարով,
Գալը տեսանք հարցրեցինք.
-Թե ուր էսպես հազար բարով,
-Կերթամ դուռը ձեր հիվանդի,
Ելնեմ կըտուր տղոցկանի ,
Շղթան քաշեմ շուրջ կտուրի,
Չվախենա սիրտը փորում:
Գնա՜, իմ հոգուս հոգի,
Ի՜մ սրտի սիրված սիրելի,
Գընա իմ լույս աչքերի
Որ անեծքս քեզ չհասնի:
Հիմա Հայրեն եմ ասելու,
Որ լսեն քարերն անդունդի,
Յարս է պատճառը էլի,
Նստել էր գիրկը օտարի,
-Ինձ ասաց դու քուն մըտի,
Որ՝«սիրեմ իմն ու օտարի»,
Աստված տա դու քոնը սիրիր,
Թող ծեծեն ներսդ ու խոց լինի:
Թե նուշ էիր, դարձար դու փուշ,
Շաքար էիր ՝ դարձար լեղի,
Խնձոր էիր՝ թե սիրվելու
Չըերեւաս էլ իմ աչքին,
Ծոցն ես մտել դու օտարի:
Իջավ ձյունը սարերին,
Հալվեց թափվեց քարերին,
Կուժն էլ ձեռքին սիրածի,
Հասավ ջրին սարերի,
Լցրեց կուժը կարմրուկ,
Առավ դրեց ուսերին,
Ջուրը սիրուց թափվեց դուրս ,
Թափվեց շեկլիկ մազերին,
Իջավ շամամ կըրծքերին:
-Թե չես ուզում անարգել.
"եռքդ տար սիրտդ բռնիր,
Անարգանքը քեզ հաց չի ,
Ոչ էլ ապրանք, որ ծախվի,
Անշահ անօգուտ է նա,
Մեղք ու ցավ է հոգուն նա,
Սատանան մի օր Հայոյեց
Բայց ոռնում է տես հավետ:
Սիրտ իմ, մի լսիր վատին,
Տեղ մի տուր ինքդ չարին,
Այս անցավոր աշխարհում,
Մարդու վատը չի մնա.
Ինչ վաստակ էլ, որ առնի
Իր վատ քայլով դեմ կառնի
Կհանդիպի մեկ այլ վատի՝
կըգա իր ոտքին կըփաթթի:
-Անգետ-անզգամ մարդու հետ,
Քայլելը խիստ է դժվար,
Մարդն որ անզգամ լինի,
Ինչ է խրատը չգի՜տի,
Ընկեր եղիր դու նրա հետ,
Ինչ էլ ասես նա լսի,
Դժվար տեղով անցնես,
Նոր կիմանաս ընկեր ունես:
Լեզուն գործիք բանի,
Արդարին՝ ինչպես ոսկի,
Մարդուն՝ մեկ ճյուղ ունի,
Իսկ օձինն է երկճղանի
Այն մարդը,որ երկու խոսի,
Մեկ քաղցր ու մեկ լեղի
Դառնա եղբայր օձի՝
Օձի անեծքն ընդունի:
Ես ասեմ ու դու ինձ լսիր,
Մտքումդ պահիր, խորհիր,
Օղ արա ականջիդ դիր,
Կարմիր ոսկու պես պահիր,
Մի մնար կողքին մարդու,
Երբ գնաս քեզնից խոսի,
Նետ նետի՝ քեզ խոցոտի
Աղեղն էլ դառնա պահի:
-Կասեմ թե հայրեն ասա,
Թե´ չէ, ասեմ՝ դու լսիր,
Բերանդ պահոց արա,
Ականջդ փակ պահիր,
Ինչպես ոսկի կարմիր՝
Ինչպես օղ՝ ականջիդ կախի,
-Այն մարդը, որ շատ կըխոսի,
Նա վերջին խոսքը կըլսի:
Անիրավ մարդուց դու մնա հեռու,
Թե քեզ հայր է նա, կամ եղբայր քեռի,
Մի փարվիր փշին, ինչպես ուռենուն,
Փուշը կըծակի ու խոց կըլինի
Ճերմակ ու կարմիր գինի
Հազար ու մի չարիքով լի,
Քանի քեզ, ես ընկեր էի,
Չըտեսա էլ օր բարի:
Գիտեմ շատերին ես էլի,
Չեն խմում ոչ մի գինի,
Գիշերով դադար չունի,
Ոնց՝ ցերեկը, փո՜ղ էլ չունի:
Մարդը, երբ կարոտ ունի,
Չի ուզում տունը քանդվի,
Թող բոզին հեռու վանի,
Գինուց էլ հեռու կանգնի:
Ասողին լսող պիտի.,
Խուլ էշին էլ ինչ զանգակ,
Խուլ էշին՝ ախոռ լինի,
Խոշոր աչք ու լույս չունի:
Քանի ու քանի ասեմ,
Մի գնա կնոջ սիրիր՝
Որ չավերվի անունդ,
Որ չդառնաս փողոցի:
Նա հալալն է թողել՝
Քեզ օտարիդ է դարձել
Կարող է նա քեզ սիրել,
Երբ մեկ երեսն է փոխել:
«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»
0 comments:
Հայտնեք Ձեր կարծիքը՝