Nshanag

 

            Սիրելի ընթերցող,

Բժիշկ Արմենակ Եղիաեան բծախնդրօրէն կը հետեւի Հայ մամուլին եւ հոն ուր Հայերէնի սխալներու կը հանդիպի կ'ուղղէ կամ կը քննադատէ: Բծախնդիր է եւ պահանջկոտ: «Մամլոյ խճանկար» - ները պիտի հրապարակուին Նշանակի մէջ ամէնօրեայ դրութեամբ:

Բարի ընթերցում

(Նշանակ)

 

Մամլոյ խճանկար (5)

           

            1.«Գեղարդ» (11-5-2021)

            «Գեղարդ»-ը շնորհաւորելի է, որովհետեւ ժամանակին հետ լեզուական զգալի յառաջդիմութիւն արձանագրեց, սակայն տակաւին կը մնան կարգ մը չյաղթահարուած արատներ, որոնք ստորեւ.

            ***Յետ պատերազմեան

          ---Պէտք է ըլլայ  յետպատերազմեան:

            Յետ-ը անջատ կը գրուի միայն սեռական հոլով գոյականներու հետ. օրինակ՝ յետ պատերազմի, յետ խաղաղութեան, յետ ընտրութեան, յետ ապաքինումի, յետ բանակցութեան, յետ եղեռնի,  յետ մահու  եւ այլն: Իսկ երբ այս նոյն գոյականներուն հետ կը կազմէ ածականներ, ապա կը կցուի. օրինակ՝ յետպատերազմեան, յետընտրական,  յետբանակցային, յետեղեռնեան  եւ այլն:

            Ան կը միանայ նաեւ բայարմատներու եւ կ’արտայայտէ ետեւ կամ դէպի ետեւ իմաստը. օրինակ՝

                                    յետազդեցիկ            դէպի ետ՝ անցեալի վրայ ազդող

                                    յետադէմ                   դէպի ետեւ դիմող

                                    յետընթաց                 դէպի ետեւ ընթացող

                                    յետահայեաց             դէպի ետեւ հայող, նայող

                                    յետամնաց                ետեւը մնացած

            Ուշադրութի՛ւն. յետագայ բառ չունինք, պէտք է ըլլայ հետագայ, որ կը  նշանակէ հետեւող, հետքերուն վրայէն ընթացող՝ յառաջացող:

            ***Կրկին անգամ վստահած է...

            ---Շատ յաճախուած կրկնաբանութիւն մըն է. կրկին-ը բաւարար է՝ առանց անգամ-ի: Ուրեմն՝ «կրկին վստահած է»:

            ***Կը շարունակուին կազմաւորուիլ նոր դաշինքներ:

            ---Պէտք է ըլլայ կը շարունակեն կազմաւորուիլ...երկու կրաւորական չեն կրնար իրարու քով գալ:

            ***Լավրով

            ---Պէտք է գրել Լաւրով:  Վ-ով կը տառադարձէ Ռոպեր Հատտէճեանը, որովհետեւ ան հայերէն ու հայեցի տառադարձել չի գիտեր եւ  միտքը դրած է բնաւ չսորվիլ:

            ***դէմ հանդիման

            ---դէմ յանդիման՝ յ-ով:

            ***դեղօրայք

            ---դեղորայք՝ ո-ով:

            ***ուշի ուշով

            ---ուշի-ուշով՝ միութեան գծիկով:

            ***փոխ-զիջողութիւն

            ---փոխզիջողութիւն՝ առանց գծիկի:

            Գծիկով կը գրէ «Հասկ»-ը եւ ոչ մէկ թելադրանքի ականջ կը կախէ:

 

            2.«Ազդակ» (11-5-2021)

            ***Նախագահը ստորագրեց արտահերթ ընտրութիւն կատարելու մասին հրամանագիր:

            ---Բան մը կը պակսի՞, եթէ ըսենք՝ «արտահերթ ընտրութեան հրամանագիր»:

            Մեր մամուլը  ե՞րբ պիտի թօթափէ բառային այս շոշորթ ծեքծեքումները:

            Նոյն անմիտ աւելորդաբանութիւնը՝

                        Կատարելու վերաբերող հրամանագիր

                        Կատարաելու գծով հրամանագիր

                        Կատարելու կապակցութեամբ հրամանագիր

            Այս զազրելի աւելորդաբանութիւնները, որոնց այնքան կառչած են մեր արդի հայագէտները,  հայեցի մտածողութիւնը խաթարելէ բացի առաքելութիւն մը ունի՞ն...

            3.Մերին  Պոլիսը

            Պոլսոյ մէջ սկսած է հիմը դրուիլ,-- կամ թերեւս ալ վաղու՜ց դրուած էր,-- նոր հայերէնի մը, որուն խմած ջուրին աղբիւրները անծանօթ կը մնան:

            Հրամեր էք.

            *** «Ժամերէ իվեր նստած ես, տունէն դուրս եկուր, քիչ մը հովահարուէ՛»:

          ---Պատկերացուցէք, որ այս բանը ըսողը ըլլայ տիկին  Պարոնեանը. «Քա Յակո՛բ, քիչ մը գնա հովահարուէ՛, որ փոխուիս, աշխարհ տեսնես»,-- եւ Պարոնեան, հովահար մը առած, սկսկի իր պատմական  «պտոյտին... Պոլսոյ թաղերուն մէջ»:

            ---Կամ թէ պատկերացուցէ՛ք Ռոպեր Հատտէճեանը, Բագրատ Էստուգեանն ու Արա Քոչունեանը  ուրախ-զուարթ  հովահարուելով  պատրիարքարան ուղղուին:

            ***«Հայ երիտասարդութիւնը մեծ տոկոսներով սկսած է թուրքի հետ ամուսնանալ»:

            ---Հետաքրքրական է, թէ  ի՞նչ է տոկոսը հայու հետ ամուսնացողներուն:   

                                                                         *   *  *                                                                            

            Հասկցէք՝ ինչպէս որ խելքերնիդ կը կտրէ՝

            ***Ինչպիսի տարակարծութիւններ կ’ապրուին մեր վարիչներու  միջեւ:

            ***Այդ երկիրներու առաջնակարգի վրայ կը յիշուի Թուրքիան:

            ***Իշխանութիւնները արտօնեցին թաղերէն ներս պազարներու գործադրման:

            ***Եթէ ան նիւթը ներկայացնէր պնդում մը ըլլալով...: 

            ***Սա շատ կարեւոր եւ ան-անտեսելի հանգամանք մըն է:

            ***Մաղթեց, որ զանազաններուն կեանքերէն ներս գործել սկսի այս նորոգող հոգին:

            armenag@gmail.com                                                                                 Արմենակ Եղիայեան

 

«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»