- Եթէ այդ կապը կտրենք, նոր կապ անշուշտ պիտի ստեղծուի երկու ոյժերու միջեւ եւ նոր մարդկանցով:
Բայց այդ առարկութիւնն ալ վերացուեցաւ հետեւեալ դիտողութեամբ.
- Մինչեի որ նորը հին փորձուածի վարժութիւն ձեռք բերէ, ժամանակ կը շահուի:
Ուրեմն, միաձայնութեամբ ընդունուեցաւ Յակոբի առաջարկը եւ գործի իրագործումը յանձնուեցաւ անոր:
Երբ դուրս ելանք Սերգէյի եւ Յակոբի հետ, Սերգէյը դարձաւ Յակոբին մտահոգ կերպով եւ ըսաւ.
- Գլխաւորը, անվտանգ իրագործելն է:
- Ոչ,- պատասխանեց Յակոբը, - գլխաւորը վճիռը կայացնելն է: Անշուշտ, առաջարկ բերողը, նախ, կշռած է իրագործման հնարաւորութիւնը: Ես դրա մասին ահա մ քանի ամիս է մտած եմ: Եթէ նրան ճանապարհին բռնենք, ոչինչ մի գործ է, բայց հանդիպելու օրը չի կարելի ճշդել: Եթէ Կարսի մէջ պատահինք, դիւրին բան է: Եթէ Կարազուրզան, Կարազուրզութ պատահինք, իրագործելը աչինչ է, բայց իրագործողների հետքը կորցնելը դժուար է: Եթէ Սարըղամիշ պատահինք, իրականացնելը հաստատ է, բայց իրագործողների ազատումը` մի քիչ դժուար, բայց աւելի դիւրին` քան սամանին վրայ:
Ապա ինծի դառնալով.
- Ապահով մնացէք, այդ գործը ինձ թողեցէք : Միայն մի խնդիր ունիմ քեզմէ: Հասկացի՛ր Գարեգինէն, թէ ան տրամադի±ր է ահաբեկման գործի գնալուն: Ես կ’ուզեմ, որ Բասէնի խմբերուն վրէժը առնուի այդ կռիւներուն մասնակցողներու ձեռքով: Այդ հաճոյքը անոնց պէտք է տալ ի մխիթարութիւն: Քեզ կ’արտօնեմ հարցնելու, առանց որեւէ բացատրութիւն եւ մանրամասնութիւն յայտնելու: Ոչ անուն, ոչ վայր: Միայն թէ տրամադի±ր է Գարեգինը այդ վտանգաւոր գործի մէջ մտնելու: Եթէ այո՛, այլեւս ըսելիք չունիս: Եթէ ոչ, կ’արտօնեմ քեզ ըսելու անոր, որ առիթը չփախցնէ Բասէնի խմբերու վրէժն առնելու եւ իր սիրտը հովացնելու:
Առաւօտուն գտայ Գարեգինը եւ հարցուցի.
- Գարեգին, ինչո՞ւ դու ահաբեկումներու գործին մէջ չես մտներ:
Գարեգին նայեց երեսիս եւ ըսաւ.
- Ամօթ չէ՞ քեզի, որ ջան Ֆետայուն այդպիսի առաջարկ կ’ընես: Մենք դաւուլ զուռնայով կռիւ կրնանք ընել, ջարդել, բայց անկարող ենք սուսիկ փուսիկ պատահածին վրայ ձեռք բարձրացնել: Այդ իմ գործը չէ: Եթէ կռիւ կայ, ըսէ, պատրաստ եմ այժմ իսկ գնալու:
Հարկադրուեցայ ըսելու Յակոբի երկրորդ պատուէրը.
- Գարեգին, քեզ այդ ըսի, որովհետեւ կը վախնամ որ Բասէնի խմբերուն վրէժը ուրիշը առնէ, եւ դու պիտի ցաւիս:
- Այդ տարբեր բան է, այդ իմ իրաւունքն է: Ըսէ՛ թէ այդպիսի բան կա±յ:
- Բան մ’ալ չլայ: Քեզ փորձելու համար խօսեցի, - ըսի ես եւ հարցը փակեցի:
Գնացի Յակոբին եւ տեղն ու տեղը յայտնեցի խօսակցութեան արդիւնքը: Յակոբը լսեց եւ ըսաւ.
- Վազ կենալու է Գարեգինէն: Ան նման գործելու համար անպէտք է: Կռուի մարդ է:
¢¢¢
Հինգ օր անցած էր այդ օրէն: Յակոբը ըսած էր, թէ գոծով Ալեքսանդրապոլ պիտի երթար: Ես ու Սերգէյը ճաշարանի մէջ դէմ դիմաց կը ճաշէինք: Ներս մաւ Գարեգինը, որուն մէկ շաբաթ կը լինէր չէինք հանդիպած: Ներս մտաւ եւ կողիքս տեղաւորուեցաւ: Դէմքը հանդիսաւոր էր: Երեք գաւաթ օզի պատուիրեց հարցուց.
- Յակոբը ո՞ւր է:
- Ալեքսանդրապոլ է, երեւի շուտով կը վերադառնայ:
Գարեգինը ծիծաղեց եւ ըսաւ.
- Տեղն է քեզի, դու իմ վրան խնդացիր, ան ալ ձեր վրայ խնդացեր է: Գիտեմ որ չէք խմեր, բայց մինչեւ տակը պիտի խմէք այս օղին: Խմե՛նք Բասէնի մեր ընկածներու յիշատակին, թո՛ղ հանգիստ քնանան: Թէ կրնաք` մի՛ խմէք, ըսաւ ու կոնծեց:
Մենք ալ կոնծեցինք եւ հասկցանք, որ թուրք բէկը հոգին աւանդեր էր արդէն: Լռեցինք եւ ոչ մէկ հարցում ըրինք:
Երեկոյեան լուր տարածուեցաւ քաղաքի մէջ, որ թուրք գնտապետ մը ճակտէն եւ կրծքէն զարնուած է օրը ցերեկով, սպաննիչները փախած են եւ քննութիւն կը կատարուի:
Առաւօտուն` Յակոբը երեւցաւ եւ ըսաւ, որ Քէօսան եւ Գարեգինն էին սպաննիչները:
Ով էր Քէօսան, ես լաւ չեմ գիտեր, բայց գիտեմ որ ան Գարեգինի հայրենակիցներէն էր: Անկէ կը դժգոհէր Գարեգինը. իրեն ժամանակ չէր տուած բան մը ընելու, շտապած էր իրմէ առաջ տեղաւորուելու գնդակը թուրք լրտեսին երկու աչքերուն մէջտեղը: Քէօսան Բասէնի խումբի ազատուածներէն էր նոյնպէս: Կարծեմ ան էր որ Միքայէլ անունով Օլթիի կռուին, Սարըղամիշի ահաբեկումէն ետք, սուինահար եղաւ ռուս զինուորի մը կողմէ: Մեռած էր կարծուեր, բայց հետագային առողջացեր էր եւ, այլ եւ այլ արկածներ անցընելէ ետք, չգիտեմ ի՞նչ էր եղեր:
Գարեգինը սպաննուեց Օլթիի կռուին: Անոր դիակը նկարուեր էր մերկ վիճակի մէջ, Բիկովի եւ իր զինուորներու հետ միասին: Այդ անպատիւ նկարը պատճառ պիտի դառնար Բիկովի մահուան:
Շար 48
«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»«»
0 comments:
Հայտնեք Ձեր կարծիքը՝